روابط عمومی کارگروه انرژی سوختهای جایگزین علی محمودیان، معاون اتاق اصناف ایران و رئیس سابق اتحادیه کشوری سوختهای جایگزین و خدمات وابسته، در یک طرح جدید با عنوان “راهکار هفتم” به ارائه پیشنهادی جامع برای حل چالشهای منطقه زنگزور و تقویت همکاریهای اقتصادی و انرژی بین ایران و روسیه پرداخته است. این راهکار با هدف تقویت همکاریهای استراتژیک دو کشور، نه تنها به مشکلات ژئوپلیتیکی منطقهای پاسخ میدهد، بلکه میتواند موقعیت ایران در بازار جهانی انرژی را به شکل قابل توجهی ارتقاء دهد.
تحلیل راهکار هفتم: راهحلی برای منطقه زنگزور و تقویت همکاری اقتصادی با روسیه
منطقه زنگزور، به دلیل موقعیت ژئوپلیتیک خاص خود، به یکی از نقاط مهم درگیری بین قدرتهای جهانی و منطقهای تبدیل شده است. تحلیلها نشان میدهند که روسیه، با چراغ سبز نشان دادن به جمهوری آذربایجان در این منطقه، به دنبال حفظ منافع اقتصادی خود، به ویژه در بازار گاز طبیعی است. در همین راستا، پیشنهاد علی محمودیان برای خرید گاز روسیه در مرزهای شمالی ایران، میتواند به تقویت روابط اقتصادی و استراتژیک دو کشور و کاهش تنشها در منطقه کمک کند.یکی از اصلیترین مؤلفههای این پیشنهاد، تقویت همکاری اقتصادی و تجاری میان ایران و روسیه است. گسترش پروژههای مشترک در زمینه انرژی، حملونقل و زیرساختهای منطقهای، به ویژه پروژه حیاتی کریدور شمال-جنوب، میتواند منافع اقتصادی دو کشور را تضمین کند. این کریدور که نقش کلیدی در تجارت بین ایران، روسیه و هند دارد، با تقویت روابط اقتصادی بین دو کشور، میتواند به عنوان یک مسیر استراتژیک برای توسعه منطقهای و بینالمللی مطرح شود.
پیشنهادات عملی برای استفاده از گاز روسیه:
1. تأمین گاز شمال، شمال شرقی و شمال غربی ایران: تولید عمده گاز ایران در جنوب کشور انجام میشود (بجز سرخس)، لذا مناطق شمالی، شمال شرقی و شمال غربی کشور میتوانند از گاز وارداتی روسیه بهرهمند شوند. این امر هزینههای انتقال گاز از جنوب کشور را کاهش داده و زیرساختهای توزیع انرژی را بهبود میبخشد.
2. جایگزینی گاز طبیعی به جای گازوئیل در نیروگاهها: استفاده از گاز طبیعی به جای گازوئیل در نیروگاههای ایران، میتواند مصرف سوختهای فسیلی مایع را به شدت کاهش دهد. این جایگزینی نه تنها باعث کاهش هزینههای سوخت میشود، بلکه تأثیرات مثبتی بر کاهش آلودگی زیستمحیطی و افزایش کارایی نیروگاهها دارد.
3. افزایش ظرفیت استفاده از گاز برای خودروها: با فراهم کردن ظرفیت ۱۰۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی در روز برای خودروهای بنزینی و گازوئیلی، ایران میتواند مصرف داخلی سوختهای مایع را کاهش داده و سهم گاز را در سبد مصرف انرژی افزایش دهد. این اقدام باعث کاهش مصرف بنزین و گازوئیل و بهینهسازی مصرف انرژی در بخش حملونقل خواهد شد.
4. صادرات بنزین و گازوئیل: با تبدیل خودروها به سیستمهای گازسوز، ایران میتواند بنزین و گازوئیل مازاد خود را به بازارهای جهانی صادر کند. این فرآوردهها به دلیل تقاضای بالا و تحریمناپذیری، سالانه درآمدی بالغ بر ۱۸ میلیارد دلار برای کشور به همراه خواهند داشت.
5. کاهش هزینههای انتقال گاز: با خرید گاز از روسیه و تأمین نیاز مناطق شمالی، شمال شرقی و شمال غربی کشور، هزینههای سنگین انتقال گاز از جنوب کاهش مییابد. این اقدام، علاوه بر بهینهسازی مصرف انرژی، از اتلاف منابع نیز جلوگیری خواهد کرد.
6. توسعه ظرفیت صادرات LNG و خطوط لوله: از گاز مازاد تولید شده در جنوب کشور میتوان برای توسعه صادرات LNG و یا انتقال گاز از طریق خطوط لوله به سایر مناطق جهان استفاده کرد. این امر میتواند نقش ایران در اقتصاد جهانی انرژی را تقویت کند و کشور را به یکی از بازیگران کلیدی در بازار گاز تبدیل کند.
7. تأمین امنیت انرژی و زیرساختهای میدانی در مناطق مرزی: ایجاد زیرساختهای جدید انرژی در مناطق مرزی و شمالی کشور نه تنها به توزیع بهتر و استفاده بهینه از گاز وارداتی کمک میکند، بلکه با تقویت امنیت و کنترل میدانی در این مناطق، از هرگونه تهدیدات امنیتی و اختلالات احتمالی جلوگیری میکند. این اقدام، زیرساختهای انرژی کشور را مستحکمتر کرده و امنیت ملی را نیز افزایش خواهد داد.اهمیت تقویت همکاری اقتصادی و تجاری میان ایران و روسیه در چارچوب این پیشنهاد، تقویت همکاری اقتصادی و تجاری میان ایران و روسیه نقش حیاتی ایفا میکند. گسترش همکاریها در زمینه انرژی، به ویژه پروژههای مشترک نظیر کریدور شمال-جنوب، میتواند منافع اقتصادی دو کشور را تضمین کند. ایران، با بهرهگیری از این همکاریها، میتواند به یک هاب منطقهای برای انتقال انرژی و کالا تبدیل شود.
این کریدور که ایران، روسیه و هند را به یکدیگر متصل میکند، به عنوان یک مسیر استراتژیک میتواند نقش کلیدی در تسهیل تجارت و تقویت روابط اقتصادی ایفا کند.
جمعبندی و تحلیل نهایی:
راهکار هفتم، با توجه به ویژگیهای فنی و ژئوپلیتیکی، یک استراتژی جامع و علمی برای حل چالشهای منطقه زنگزور و ارتقاء جایگاه ایران در بازار جهانی انرژی است. این پیشنهاد، با تمرکز بر تقویت همکاریهای اقتصادی ایران و روسیه، بهویژه در پروژههایی نظیر کریدور شمال-جنوب، یک رویکرد واقعبینانه و قابل اجرا برای حل مشکلات انرژی و سیاسی منطقهای است.
مزایای کلیدی این راهکار شامل:
– تقویت همکاری اقتصادی ایران و روسیه: گسترش پروژههای مشترک در حوزه انرژی و زیرساختها، نظیر کریدور شمال-جنوب، به توسعه اقتصادی دو کشور و افزایش سطح همکاریهای منطقهای منجر خواهد شد.
– افزایش درآمد ملی ایران: صادرات بنزین و گازوئیل مازاد میتواند سالانه درآمدی بالغ بر ۱۸ میلیارد دلار برای کشور ایجاد کند.
– کاهش اتلاف انرژی و هزینههای انتقال: خرید گاز از روسیه و استفاده از آن در مناطق شمالی، شمال شرقی و شمال غربی کشور، هزینههای انتقال گاز از جنوب را کاهش میدهد و بهرهوری انرژی را بهبود میبخشد.
– تقویت نقش ایران در بازار جهانی انرژی: توسعه ظرفیت صادرات LNG و استفاده از گاز مازاد، نقش ایران را به عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار جهانی گاز تثبیت میکند.
– بهبود امنیت انرژی: توسعه زیرساختهای میدانی در مناطق مرزی به تقویت امنیت انرژی کشور و جلوگیری از تهدیدات احتمالی کمک میکند.
این راهکار، نه تنها پاسخی به چالشهای فعلی است، بلکه مسیری نوین برای همکاریهای بلندمدت ایران و روسیه در حوزه انرژی و تجارت بینالمللی ترسیم میکند.